historia

• 
  

  Wydawnictwa drugiego obiegu

  Serwis ten poświęcony jest niezależnym wydawnictwom działającym w Polsce w okresie od stanu wojennego do wyborów w 1989 roku. W założeniu ma to być katalog znaczków poczty podziemnej Solidarności. Przedstawione tu znaczki pochodzą z prywatnej kolekcji oraz nadesłane przez innych filatelistów ze swoich zbiorów.

  Szczególna wartość znaczków z tego okresu wynika z faktu, że nie są one wydawane oficjalnie lecz drukowały je niezależne drukarnie w konspiracji przed reżimem rządzącym. Za ich posiadanie lub rozprowadzanie można było się narazić na kary więzienia, i inne szykany. Czynem wręcz heroicznym było drukowanie czegokolwiek poza oficjalnym obiegiem.

  Znaczki Solidarności podziemnej pełniły ważną rolę w walce z reżimem komunistycznym. Oprócz wartości poznawczych i artystycznych były dla ludzi symbolem braku uległości wobec władzy. Dochód ze sprzedaży znaczków przeznaczony był na utrzymanie podziemnych struktur Solidarności. Pieniądze otrzymane z ich sprzedaży pokrywały koszty papieru, i innych materiałów poligraficznych. Cena znaczka już w okresie jego wydawania była stosunkowo wysoka, stanowiła formą cegiełki wspierającej Solidarność.

  Poczta podziemna to nie była strukturą jednolitą, istniało wiele niezależnych wydawnictw, które powstawały w sposób żywiołowy. Jakość druku zależała od możliwości technicznych jakimi dysponowały. Często był to słaby papier, jednobarwny wydruk i nierówno obcięte brzegi. Niektóre drukarnie robiły prawdziwe perełki, które niczym nie ustępowały znaczkom wydawanym oficjalnie. Precyzja wykonania druku wielobarwnego oraz ząbkowania zaskakuje bardzo dobrą jakością jak na ówczesne możliwości poligrafii.

  Pierwsze znaczki stanu wojennego były robione już w obozach internowania, z oczywistych przyczyn miały bardzo mały nakład. W latach późniejszych były produkowane przez drukarnie działające przy tak znanych wydawnictwach jak: Solidarność, Solidarność Walcząca, Niezależne Zrzeszenie Studentów, Ugrupowanie Polityczne Służba Wolnej Polski, Poczta Niezależna, Niezależna Poczta Pomorza, Poczta KPIJ, Poczta Kraków, Wydawnictwo Niezłomni, Poczta Polowa, Wydawnictwo Niezależne, Ruch Wolność i Pokój, Federacja Młodzieży Walczącej i wiele innych. Szacuje się, że w konspiracji, w wydawnictwach drugiego obiegu wyprodukowano nawet do 35 tysięcy znaczków i bloków, a przeciętny nakład znaczka to kilka tysięcy egzemplarzy. Obecnie znaczki te opisane są w zagranicznych katalogach: Paubaix we Francji i Rapperswil w Szwajcarii oraz w polskim: trzy-tomowy katalogu warszawskim.